اثبات اجتماعی و تبعیض تاییدی

در دنیای تجارت اثبات اجتماعی یکی از پربهره ترین راه‌های فروش حساب می شود. در بازاریابی، اثبات اجتماعی  به این معنا است که مردم به گفته‌های یک شخص ثالث همچون مشتریان دیگر، متخصصان و سایر تاثیرگذاران اعتماد بیشتری دارند. برخی حتی ادعا می کنند که ۹۲ درصد مشتریان به گفته‌های شخص ثالث اعتماد کرده و از محصولات خرید می کنند.

به همین صورت وقتی به شیوع خرافات در مقابل حقیقت‌ها در بین مردم نگاه می‌کنیم، اکثریت مردم به تبلیغ حقایق، توضیح مزایا و ارزش‌های آن توجهی نمی کنند. در مقابل اگر اندکی از خرافات مروج را در کنار حقایق به زبان آوریم، بعد از چند ثانیه تنها خاطره‌ی که به ذهن مردم باقی می‌ماند، خرافات است نه حقیقت‌ها.

در سال ۱۹۶۱ اثر اجتماعی بر روی رفتار مردم، با انجام آزمایش گوشۀ خیابان توسط روانشناس اجتماعی، استنلی میلگرام و همکاران او، به خوبی نشان داده شد.(او بیشتر بخاطر کارهایش در زمینۀ اطاعت از مسئولین مشهور است)

این آزمایش بسیار ساده(و جالب) است و شما می­توانید آن را تکرار کنید. فقط یک گوشه شلوغ از خیابان را انتخاب کرده و به مدت یک دقیقه به آسمان خیره شوید. به احتمال زیاد افراد بسیار کمی می­ایستند و جهت نگاه شما را دنبال می ­کنند. در این آزمایش، میلگرام دریافت که حدود ۴ درصد رهگذران می ­ایستند. حالا به دوستان خود بگویید که به مشاهدات شما از آسمان بپیوندند. با بیشتر شدن افراد گروه، به طبع افراد بیشتری ایستاده و به آسمان خیره می­شوند. وقتی تعداد افراد به ۱۵ نفر رسید، ۴۰ درصد رهگذران ایستاده و به آسمان نگاه می­کنند.

اثبات اجتماعی بسیار موثرتر از اثبات به همراه شواهد است که همین دلیلی بر پرطرفدار بودن آن در صنعت تبلیغات می­باشد(۸۰ درصد مادران با آن موافقند).اثبات اجتماعی تنها یکی از سفسطه­هایی است که باعث می­شود ما به شواهد توجهی نکنیم. همچنان یک موضوع مشابه تبعیض تاییدی است که در آن مردم به دنبال اطلاعاتی می ­روند که دیدگاهشان را تایید کرده و چیزهایی که بر ضد این دیدگاه می ­باشد را نادیده می ­گیرند. همۀ ما از این مسئله رنج می­بریم. فکر کنید آخرین باری که یک مباحثه را در رادیو یا تلویزیون شنیده ­اید چه زمانی بوده است. چقدر مطالبی که بر خلاف عقایدتان بوده، نسبت به مطالبی که به آن اعتقاد دارید، به نظرتان منطقی آمدند؟

به احتمال زیاد، جدا از میزان منطقی ­بودن دو سمت مباحثه، شما دلایل عقاید جبهه مخالف خودتان را رد کرده و عقاید همسو با خودتان را تحسین خواهید کرد. تبعیض در تایید اطلاعات نیز به شکل تمایل به انتخاب اطلاعات از منابعی همسو با عقاید خودتان نمود پیدا می­کند(که احتمالا ریشه در طبقه اجتماعی دارد که ما عضو آن هستیم). به همین دلیل عقاید سیاسی شما، بر روی خبرگزاری­های انتخابی شما تاثیر می­گذارند. البته یک سیستم اعتقادی وجود دارد که سفسطه­ها را تشخیص داده و از شر آنها خلاص می ­شود.